Đường xu hướng (Trendline) là gì? Cách vẽ Trendline trong phân tích kỹ thuật

Đường xu hướng (Trendline) là gì? Đây là một trong những công cụ cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong Phân tích Kỹ thuật. Việc hiểu và áp dụng đúng đường Xu hướng giúp Nhà giao dịch xác định xu hướng chủ đạo của thị trường, tìm điểm vào lệnh hợp lý và cải thiện khả năng ra quyết định.

Tiếp nối Chuỗi bài viết về Phân tích kỹ thuật, bài viết dưới dây sẽ tìm hiểu định nghĩa và việc áp dụng Đường Xu hướng (Trendline) trong phân tích chứng khoán. Bài viết gồm các nội dung sau:

---

1. Đường xu hướng (Trendline) là gì? Vì sao chúng quan trọng?

Đường xu hướng (Trendline) là đường thẳng được vẽ bằng cách nối hai hoặc nhiều điểm giá quan trọng trên biểu đồ. Thông qua đó, Nhà giao dịch có thể xác định hướng đi chung của giá cũng như đánh giá sức mạnh của xu hướng hiện tại.

Trong Phân tích Kỹ thuật, đường Xu hướng đóng vai trò như một công cụ trực quan giúp làm rõ các vùng Hỗ trợ và Kháng cự theo thời gian, áp dụng được trên mọi khung thời gian từ ngắn hạn đến dài hạn.

Giá trị cốt lõi của đường xu hướng nằm ở khả năng:

• Minh họa rõ ràng xu hướng thị trường.
• Xác định các vùng đảo chiều tiềm năng.
• Hỗ trợ Nhà giao dịch đưa ra quyết định giao dịch có cơ sở hơn.

Mặc dù đơn giản, nhưng đường xu hướng lại mang đến hiệu quả cao nếu được sử dụng đúng cách, đặc biệt khi kết hợp với các công cụ phân tích kỹ thuật khác.

Mối liên hệ giữa đường xu hướng và hỗ trợ – kháng cự

Nhiều nguyên tắc áp dụng cho các mức hỗ trợ và kháng cự cũng có thể sử dụng tương tự với đường xu hướng. Do đó, để hiểu và vận dụng đường xu hướng hiệu quả, bạn có thể xem thêm bài viết về Hỗ trợ và Kháng cự để có cách nhìn tổng quát hơn.

---

2. Đường xu hướng tăng là gì?

Đường xu hướng tăng là đường có độ dốc đi lên, được hình thành bằng cách nối ít nhất hai điểm đáy trên biểu đồ giá. Trong đó:

• Điểm đáy sau phải cao hơn điểm đáy trước.
• Đường xu hướng chỉ được coi là hợp lệ khi có tối thiểu ba điểm giá chạm vào đường.
• Đường xu hướng tăng cho thấy thị trường đang trong xu hướng tăng, bên mua đang chiếm ưu thế và giá có xu hướng tiếp tục đi lên cho đến khi đường xu hướng này bị phá vỡ.

Vai trò của đường xu hướng tăng

Đường xu hướng tăng thường hoạt động như một vùng hỗ trợ động cho giá và phản ánh sự gia tăng của cầu ròng (cầu trừ đi cung) ngay cả khi giá đang đi lên. Khi giá tăng đồng thời với lực cầu mạnh, đây được xem là một tín hiệu rất tích cực, cho thấy bên mua đang kiểm soát thị trường và sẵn sàng chấp nhận mức giá cao hơn.

Chừng nào giá vẫn duy trì phía trên đường xu hướng tăng, xu hướng tăng được xem là còn hiệu lực và ổn định. Ngược lại, khi giá phá vỡ và đóng cửa dưới đường xu hướng này, điều đó cho thấy lực cầu đã suy yếu, cảnh báo khả năng xu hướng hiện tại sắp kết thúc hoặc đảo chiều.

---

3. Đường xu hướng giảm là gì?

Đường xu hướng giảm là đường có độ dốc đi xuống, được hình thành bằng cách nối hai hoặc nhiều điểm đỉnh quan trọng trên biểu đồ giá. Để đường xu hướng giảm hợp lệ:

• Đỉnh sau phải thấp hơn đỉnh trước.
• Cần có tối thiểu ba điểm giá chạm vào đường xu hướng.

Đường xu hướng giảm thể hiện thị trường đang trong xu hướng giảm, nơi lực bán chiếm ưu thế và giá liên tục tạo các đỉnh thấp dần. Trong xu hướng này, đường xu hướng giảm thường đóng vai trò là vùng kháng cự động, nơi giá có xu hướng quay đầu đi xuống khi tiếp cận.

Vai trò của đường xu hướng giảm

Đường xu hướng giảm thường đóng vai trò như một ngưỡng kháng cự động trên biểu đồ giá, phản ánh sự gia tăng của cung ròng (cung trừ đi cầu) ngay cả khi giá đang tiếp tục đi xuống. Khi giá giảm đồng thời với áp lực bán ngày càng mạnh, đây là một tín hiệu tiêu cực rõ rệt, cho thấy bên bán đang kiểm soát thị trường với quyết tâm cao.

Trong suốt thời gian giá duy trì bên dưới đường xu hướng giảm, xu hướng giảm vẫn được xem là còn hiệu lực và chưa bị phá vỡ. Mỗi lần giá tiếp cận đường xu hướng này nhưng không thể vượt qua, điều đó càng củng cố sức mạnh của xu hướng giảm hiện tại.

Ngược lại, khi giá phá vỡ và đóng cửa phía trên đường xu hướng giảm, điều này cho thấy lực cung đang suy yếu và có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm cho một sự thay đổi xu hướng trong tương lai gần.

Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa việc phá vỡ đường xu hướng và một sự đảo chiều xu hướng thực sự, bạn nên tham khảo thêm bài viết về Lý thuyết Dow, nơi giải thích chi tiết cách xác nhận các giai đoạn và sự thay đổi xu hướng của thị trường.

---

4. Làm thế nào để xác thực Đường Xu hướng?

Để vẽ một đường xu hướng, cần tối thiểu hai điểm giá. Tuy nhiên, số lượng điểm giá chạm vào đường xu hướng càng nhiều thì mức hỗ trợ hoặc kháng cự mà đường xu hướng đó đại diện càng đáng tin cậy. Trong thực tế, không phải lúc nào cũng dễ dàng tìm được nhiều hơn hai điểm phù hợp để hình thành một đường xu hướng rõ ràng. Mặc dù đường xu hướng là một yếu tố quan trọng trong phân tích kỹ thuật, nhưng không phải biểu đồ giá nào cũng có thể (hoặc nên) vẽ đường xu hướng. Khi các đỉnh hoặc đáy không đồng nhất, việc cố gắng “ép” một đường xu hướng vào biểu đồ thường dẫn đến các tín hiệu sai lệch.

Nguyên tắc chung để vẽ đường xu hướng:

• Hai điểm dùng để vẽ đường xu hướng.
• Điểm thứ ba dùng để xác nhận tính hợp lệ của đường xu hướng.

Ví dụ trên biểu đồ cổ phiếu Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (CTG), đường xu hướng tăng đã được giá chạm vào bốn lần. Sau lần chạm thứ ba (tháng 11/2024), đường xu hướng này được xem là một mức hỗ trợ hợp lệ.

Khi giá bật lên từ đường xu hướng lần thứ tư, độ tin cậy của mức hỗ trợ càng được củng cố. Miễn là giá vẫn nằm phía trên đường xu hướng, xu hướng tăng vẫn nằm trong sự kiểm soát của phe mua. Ngược lại, việc giá phá vỡ xuống dưới đường xu hướng là dấu hiệu cho thấy cung ròng đang gia tăng và khả năng thay đổi xu hướng có thể sắp xảy ra.

---

5. Quy tắc khoảng cách cho đường xu hướng

Các mức đáy dùng để hình thành đường xu hướng tăng và các mức đỉnh dùng cho đường xu hướng giảm không nên quá gần nhau cũng không nên quá xa nhau. Khoảng cách lý tưởng phụ thuộc vào:

• Khung thời gian đang phân tích.
• Mức độ biến động của giá.
• Phong cách và kinh nghiệm cá nhân của người phân tích.

Nếu các đáy (hoặc đỉnh) quá gần nhau, tính đại diện của phản ứng giá có thể bị nghi ngờ. Ngược lại, nếu các điểm quá xa nhau, mối liên hệ giữa chúng sẽ kém thuyết phục. Một đường xu hướng tốt thường bao gồm các điểm giá được phân bổ tương đối đều theo thời gian.

Ở ví dụ CTG trong mục 4 trên, các đáy được phân bổ hợp lý, giúp đường xu hướng thể hiện rõ cấu trúc thị trường.

Ở ví dụ Tổng Công ty Phát triển Đô thị Kinh Bắc-CTCP (KBC), điểm đỉnh thứ hai nằm quá gần điểm đỉnh đầu tiên nên không đủ điều kiện để tạo một đường xu hướng đáng tin cậy. Tuy nhiên, có thể bắt đầu vẽ đường xu hướng từ điểm thứ hai và kéo dài đến các đỉnh phản ứng sau đó để có cái nhìn phù hợp hơn.

---

6. Góc xu hướng là gì?

Độ dốc của đường xu hướng ảnh hưởng trực tiếp đến độ tin cậy của nó. Khi độ dốc của đường xu hướng tăng quá lớn, giá trị của ngưỡng hỗ trợ hoặc kháng cự sẽ giảm đi đáng kể.

Những đường xu hướng quá dốc thường hình thành sau các đợt tăng hoặc giảm mạnh trong thời gian ngắn. Các đường xu hướng như vậy khó duy trì lâu dài và ít có giá trị làm vùng hỗ trợ hoặc kháng cự bền vững. Ngay cả khi có ba điểm chạm hợp lệ, việc giao dịch dựa trên sự phá vỡ của các đường xu hướng quá dốc thường rất khó khăn.

Trong ví dụ VHM trên, đường xu hướng có 5 lần chạm trong vòng bảy tháng với khoảng cách điểm hợp lý, nhưng độ dốc quá lớn khiến khả năng giá phá vỡ xuống dưới đường xu hướng là khá cao. Tuy nhiên, việc xác định chính xác thời điểm phá vỡ hoặc vào lệnh sau đó lại không hề dễ dàng.

Ngoài ra, kích thước và tỷ lệ hiển thị của biểu đồ cũng ảnh hưởng đến góc xu hướng. Biểu đồ ngắn và rộng thường tạo cảm giác đường xu hướng dốc hơn so với biểu đồ dài và hẹp. Vì vậy, khi đánh giá độ bền của một đường xu hướng, cần cân nhắc cả yếu tố hiển thị biểu đồ.

---

7. Kết luận

Đường xu hướng là một công cụ phân tích kỹ thuật mạnh mẽ, nhưng nếu sử dụng không đúng cách, chúng cũng có thể tạo ra tín hiệu sai. Vì vậy, việc xác nhận sự phá vỡ đường xu hướng nên được kết hợp với các công cụ khác như:

• Hỗ trợ và kháng cự.
• Tắc đường Volume by Price.
• Khối lượng giao dịch.

Đường xu hướng không khẳng định chắc chắn cho sự đảo chiều xu hướng, mà chỉ nên đóng vai trò như tín hiệu cảnh báo sớm. Một ví dụ cho thấy, dù đường xu hướng tăng bị phá vỡ, nhưng các đáy phản ứng trước đó vẫn được giữ vững và giá còn tạo ra đỉnh cao mới – điều này cho thấy xu hướng chưa thực sự đảo chiều.

Bằng cách sử dụng sự phá vỡ đường xu hướng như một lời cảnh báo, Nhà Đầu tư và Nhà giao dịch có thể chủ động quan sát thêm các tín hiệu xác nhận khác trước khi đưa ra quyết định giao dịch quan trọng.

---