Cổ tức và các vấn đề liên quan

--------------------------------------------------

1. Cổ tức là gì?

Lợi nhuận sau thuế cơ bản sẽ được chia thành 2 phần là (1) chia cho cổ đông và (2) công ty giữ lại để tái đầu tư. Cổ tức là khoản lợi nhuận ròng trả cho mỗi cổ phần, bằng tiền mặt hoặc tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty, sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ về tài chính.

• Đối với Nhà đầu tư, điều kiện đề nhận cổ tức là phải sở hữu cồ phiếu trước Ngày giao dịch không hưởng quyền.
• Mức cổ tức: Do Hội đồng quản trị xác định, được biểu quyết bởi cổ đông tại Đại hội cổ đông. Phần này được Ban lãnh đạo công ty đưa ra sau khi cân nhắc phương án kinh doanh của năm tiếp theo.

--------------------------------------------------

2. Phân loại cổ tức

+ Cổ tức Tiền mặt

• Công ty sẽ trích trực tiếp tiền từ Lợi nhuận sau thuế ra để trả cho cổ đông.
• Sau khi trả cổ tức tiền mặt, giá sẽ điều chỉnh giảm tương ứng với số tiền đã trả.

+ Cổ tức Cổ phiếu

• Công ty sẽ trích từ "Lợi nhuận chưa phân phối" chuyến thành "Vốn đầu tư của chủ sở hữu" trên Bảng cân đối kế toán. Tổng vốn chủ sở hữu không hề đổi, lượng cố phiếu tăng lên và giá sẽ điều chỉnh tương ứng. Thực chất cổ đông không được thêm gì mà đây chỉ là bút toán trong bảng cân đối của doanh nghiệp.
• Sau khi chia Cổ tức Cổ phiếu, giá sẽ điều chỉnh tương ứng với phần cổ phiếu tăng lên.

+ Ngoài ra Doanh nghiệp còn có thể có động thái mua lại cổ phiếu (CP Quỹ)

• Công ty sẽ dùng dòng tiền đế mua lại cố phiếu trên thị trường làm Cổ phiếu quỹ - điều này làm giảm số lượng cố phiếu đang lưu hành, tăng EPS cho các cố phiếu đang lưu hành và tăng giá cổ phiếu.
• Đây là một cách trả cổ tức và tránh được việc bị đánh thuế thu nhập nếu nhà đầu tư không bán cổ phiếu.

--------------------------------------------------

3. Trả cổ tức bằng tiền mặt hay cổ phiếu thì tốt hơn?

Đây là câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư thắc mắc. Hầu hết nhà đầu tư đều thích được nhận Cổ tức bằng tiền mặt vì công ty trả Cổ tức bằng tiền mặt thường sẽ thể hiện cho cổ đông biết rằng công ty đang hoạt động có lợi nhuận. Mặc dù vậy chúng ta cần hiểu bản chất của việc trả Cổ tức của doanh nghiệp, và một số trường hợp dưới đây cần lưu ý:

• Doanh nghiệp không có đủ dòng tiền và phải đi vay để trả cổ tức cho cổ đông, chúng ta sẽ làm rõ điều này trong phần Báo cáo tài chính – cụ thể là Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
• Doanh nghiệp không còn tiềm năng tăng trưởng. Hầu hết những doanh nghiệp trả Cổ tức cao vì họ đã đạt đến độ chín muồi, không còn khả năng tăng trưởng nữa. Vì thế mặc kinh doanh có lãi và tạo ra nhiều tiền mặt nhưng dù có giữ lại tiền của cổ đông thì cũng không làm gia tăng thêm lợi nhuận. Điều tốt nhất là hoàn trả lại phần lớn lợi nhuận cho cổ đông.
• Doanh nghiệp không trả cổ tức tiền mặt.

Một ví dụ về việc không trả cổ tức tiền mặt nhưng vẫn tốt là Berkshire Hathaway của tỷ phú Warren Buffett chưa bao giờ trả Cổ tức bằng tiền mặt. Thông thường khi doanh nghiệp đang trên đà tăng trưởng, hoặc có nhu cầu lớn để mở rộng sản xuất thì Ban lãnh đạo sẽ ưu tiên sử dụng nguồn lợi nhuận để bổ sung vào vốn lưu động hoặc đầu tư cơ bản. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp duy trì được tốc độ tăng trưởng nhanh.

Như vậy, mấu chốt tại đây là một công ty tăng trưởng chỉ đem lại giá trị cho cổ đông khi Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ (ROE) cao hơn Chi phí vốn chủ sở hữu (Cost of Equity – hay CoE). Cụ thể hơn sẽ được trình bày ở phần tiếp theo.

--------------------------------------------------

4. Mối liên hệ giữa Cổ tức và Chu kỳ doanh nghiệp

Cũng giống như con người, có 4 giai đoạn phát triển là Thơ ấu – Thiếu niên – Trưởng thành – Già lão. Doanh nghiệp cũng trải qua 4 quá trình như vậy, và có liên quan đến vấn đề chi trả cổ tức thông qua bảng sau:

--------------------------------------------------

5. Mối liên hệ giữa Thặng dư tiền và ROE/CoE

(1) Công ty thặng dư tiền + Có dự án kém
    Tăng tỷ lệ cổ tức và Đánh giá lại dự án - tìm cơ hội mới
    Lý do: Dự án kém thì dùng tiên đầu tư sẽ không hiệu quả, chính vì vậy trả tiền về cho cổ đông tự tìm nơi đầu tư.

(2) Công ty thặng dư tiền + Có dự án tốt
    Giảm tỷ lệ cổ tức và Dùng dòng tiên để tái đầu tư
    Lý do: Dự án tốt thì doanh nghiệp nên giữ lại tiền và tái đầu tư, vì nếu trả lại thì chủ sở hữu cũng phải đi tìm nơi để đầu tư.

(3) Công ty thâm hụt tiền + Có dự án tốt
    Giảm tỷ lệ cổ tức và Dùng dòng tiên để tái đầu tư
    Lý do: Giảm tỷ lệ cổ tức đê bổ sung dòng tiên cho doanh nghiệp, cân đối lại tài chính và giữ lại tiền ,tái đầu tư hộ chủ sở hữu

(4) Công ty thâm hụt tiền + Có dự án kém
    Giảm tỷ lệ cổ tức và Đánh giá lại dự án và tìm cơ hội mới
    Lý do: Giảm tỷ lệ cổ tức để bổ sung dòng tiền cho doanh nghiệp, cân đôi lại tài chính và tìm cơ hội mới để tái cơ cấu.

--------------------------------------------------

Trên đây là nội dung về chủ đề Cổ tức. Nếu có vướng mắc bạn hãy để lại bình luận bên dưới hoặc liên hệ trực tiếp mình để được mình hỗ trợ.